«Ο χρόνος των λέξεων»

ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΕΙΜΩΝΑΣ

«Ο χρόνος των λέξεων» τον υπερασπίζεται,  απο τον Ριζοσπαστη(7 μερες μαζι-2000)για τον Γιώργο Χειμωνά

Λείπει σε μακρινό ταξίδι τρεις μήνες σχεδόν. Ο ποιητής, με τη μελαγχολική ματιά και τη θεραπευτική γλώσσα, με το θάνατό του μπορεί να ματαίωσε τη γήινη επικοινωνία, όμως εξακολουθεί να διατηρεί την ομορφιά της μελαγχολίας του, ακόμη και τώρα που μπορεί να έφθασε στο «τελευταίο σύνορο του χρόνου». Ο Γιώργος Χειμωνάς δεν πέθανε, κατήργησε το σύνορο με το χρόνο, με το λόγο του - όχι τυχαία - και θα υπάρχει πάντα. Γιατί ταύτιζε το χρόνο με το λόγο, όχι στα λόγια αλλά στην πράξη.
«Φοβάμαι τις τέχνες» - γράφει στο βιβλίο του Διονύση Φωτόπουλου «Αποκαλύψεις» (1989) - «που λειτουργούν έξω από το λόγο. Γιατί ο λόγος είναι ο χρόνος, χωρίς τον λόγο δεν υπάρχει χρόνος - που αποκλειστικά σ' αυτόν οφείλω την επίγνωση ότι η ζωή μου πραγματικά υπάρχει όταν υπάρχω - επίσης, ο χρόνος μου χορηγεί την προσδοκία ότι η ζωή μου εξακολουθεί με ασφάλεια να υπάρχει όταν εγώ δεν υπάρχω. Ο,τι μπορεί να μετράει τον κόσμο, μονάχα αυτό θα ζήσει: είναι η εγγύηση που μου παρέχει ο χρόνος, μόνον αυτός. Οταν απουσιάζει ο λόγος, ο χρόνος καταργείται και απολύονται ασύδοτα τα άλλα δύο μέρη μου - το σώμα και ο χώρος. Το σώμα ασύδοτα δειλό, ο χώρος ασύδοτα εξεγερμένος. Ο λόγος-χρόνος, που τα συνέχει και τα συνδέει στερεά (κυρίως ενθαρρύνοντας το σώμα) μέσα στους χειροποίητους κάλυκες των ρημάτων, δε θα με προστατεύει πια. Δεν εμπιστεύομαι το χρόνο της μουσικής. Είναι επικίνδυνος. Μονάχα ο χρόνος των λέξεων με υπερασπίζεται - μετρώντας με με μια ευνοϊκή για μένα γνώση, με έγνοια»...
(((((((((((Το περιοδικό «Οδός Πανός» παρουσιάζει, αύριο, στις 8 το βράδυ,  (2000)στην Αίθουσα Λόγου και Τέχνης, στη Στοά του Βιβλίου (Πεσμαζόγλου 5), το τεύχος του αφιερωμένο στον Γιώργο Χειμωνά. Κείμενα θα διαβάσουν η Ρούλα Πατεράκη και ο Γιώργος Κιμούλης. Παράλληλα, θα υπάρχει έκθεση με χειρόγραφα, βιβλία και υλικό αρχείου του Γιώργου Χειμωνά, που παραχώρησαν η Λούλα Αναγνωστάκη, ο Θανάσης Χειμωνάς και ο Διονύσης Φωτόπουλος.
Στο τεύχος γράφουν για το Γιώργο Χειμωνά, έτσι όπως τον γνώρισαν, οι: Μάνος Ελευθερίου, Μάρω Δούκα, Κατερίνα Χέλμη, Γιώργος Μιχαηλίδης, Φωτεινή Τσαλίκογλου, Κωστής Γκιμοσούλης, Γιάννης Κοντός, Αλέξης Σταμάτης, Μιχαήλ Μαρμαρινός, Κώστας Γεωργουσόπουλος, Γιώργος Χρονάς, Γιώργος Μαρκόπουλος, κ.ά. Επίσης υπάρχουν συνεντεύξεις του ποιητή καθώς και αποσπάσματα κειμένων που γράφτηκαν στις εφημερίδες μετά την «αναχώρηση» του μοναχικού και μοναδικού πρίγκιπα του λόγου.
Αυτό που δεν είναι αρκετά γνωστό είναι ότι ο Γιώργος Χειμωνάς ήταν και ζωγράφος και λεπτεπίλεπτος σκιτσογράφος. Στο περιοδικό περιέχονται κάποια από αυτά. Εντύπωση προκαλεί η αυτοπροσωπογραφία του Γιώργου Χειμωνά, που την αφιερώνει στον Διονύση Φωτόπουλο, σημειώνοντας: «Επιτέλους, ένα επιτυχημένο πορτρέτο! (Αποτυχημένο ήταν πάντα το ίδιο το πρόσωπο), 26.1.94. Ενα ιδιαίτερα επιτυχημένο πρόσωπο στη συνείδησή μας θεωρεί τον εαυτό του «αποτυχημένο». Ηταν άραγε η τιμή και η ευθύνη απέναντι σε ό,τι ήθελε να δώσει που τον υποχρέωναν να νιώθει έτσι; Ποιος έχει το δικαίωμα ή τη δυνατότητα να απαντήσει; Κανείς.
Τον αποκάλεσαν πρίγκιπα, γοητευτικό, ανανεωτή της σύγχρονης πεζογραφίας, μοναχικό και παράλληλα απόμακρο. Αυτή η τελευταία λέξη να ήταν αλήθεια; Να εννοούν ότι ήταν αρνητής του εύκολου, της καθημερινής φθοράς και έκθεσης στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, της συναλλαγής και της επιτήδευσης, απόμακρος από τα φώτα της δημοσιότητας; Τότε, ναι, ήταν. Ομως ποτέ δεν υπήρξε απόμακρος από τους ανθρώπους, ούτε μέσα από το έργο του, ούτε από την προσωπική επαφή. Τότε δε θα υπήρχαν τόσοι που να μπορούσαν να καταθέσουν την προσωπική μοναδική εμπειρία της σχέσης τους μαζί του. Αν και σε κάθε περίπτωση θα έπρεπε να υπάρχει ένα μέτρο όταν μιλάς για κάποιον που σέβεσαι. Οφείλεις να μιλάς για κείνον. Ασφαλώς σε τιμά ακόμη και μια συζήτηση να είχες μαζί του, μια χειραψία να είχες ανταλλάξει, πόσο μάλλον μια φιλία κάτι περισσότερο από μια απλή γνωριμία. Ομως, αυτό είναι κάτι πολύ δικό σου, κυρίως όταν κατάφερες να διδαχτείς από εκείνον τη σιωπηλή χαρά της εμπειρίας. Το σίγουρο είναι ότι μόνο ο δικός του γραπτός λόγος θα τον υπερασπίζεται πάντα.
Ωστόσο, ό,τι και να γράψει κανείς, όσο και να προσπαθήσει να εξηγήσει τον άνθρωπο, τον συγγραφέα, τον διανοητή, τον καλλιτέχνη, τον θεράποντα της ψυχής, το ίδιο το έργο του κι εκείνος είναι που θα «φέγγουν με μιαν ευγένεια μέσα από το αιώνιο σκοτάδι του σκοταδιού».